Mobbing w pracy

Termin ?mobbing? pochodzi od angielskiego słowa mob oznacza ?otoczyć, zaatakować, napadać, dokuczać?.  Powszechnie używane i przyjęte określenia mobbingu to prześladowanie bądź znęcanie się psychiczne; terror psychiczny.

Termin 'mobbing' pochodzi od angielskiego słowa mob oznacza 'otoczyć, zaatakować, napadać, dokuczać'.  Powszechnie używane i przyjęte określenia mobbingu to prześladowanie bądź znęcanie się psychiczne; terror psychiczny.
W latach 80-tych dr Heinz Leymann użył terminu mobbing zajmując się problemem przemocy psychicznej w miejscu pracy i podjął się próbie określenia tego pojęcia, definiując to zjawisko jako: ?Mobbing w miejscach pracy polega wrogim i  nieetycznym, systematycznie powtarzającym się zachowaniu, skierowanym wobec jednej lub paru osób. Pod wpływem mobbingu ofiary spychane są w sytuację bezradności i utraty możliwości obrony. Pozostają tam tak długo, jak długo utrzymują się działania mobbingowe w ich kierunku. Tego rodzaju działania występują bardzo często (statystycznie przynajmniej raz w tygodniu) i utrzymują się przez długi okres czasu (statystycznie przynajmniej przez pół roku). Z powodu dużej częstotliwości i długiego okresu utrzymywania się wrogiego zachowania, rezultatem tego maltretowania jest psychopatyczne i społeczne poszkodowanie ofiary.?
Działania mobbingowe mogą przybierać różnorodne formy i obejmować procesy komunikacji, relacje społeczne, reputację pracownika, wpływać na warunki pracy, zdrowie ? a także w skrajnych przypadkach doprowadzać ofiarę do podejmowania prób samobójczych. Wszystko to służy jednemu celowi: zniszczeniu ofiary. Działania są zawsze intencjonalne, nigdy nie biorą się z nieświadomej wiedzy oraz przez tzw. ?przypadek?. Mobber starannie wybiera sobie ofiarę, a z nękania często czerpie przyjemność. Dręczycielami często są wyższe kadry kierownicze albo ludzie mający władzę nad pracownikami. Podważając kompetencje osoby, stawiają ją w negatywnym świetle.
Działania mobbingowe mogą przybierać różnorodne formy i obejmować procesy komunikacji, relacje społeczne, reputację pracownika, wpływać na warunki pracy, zdrowie - a także w skrajnych przypadkach doprowadzać ofiarę do podejmowania prób samobójczych. Wszystko to służy jednemu celowi: zniszczeniu ofiary. Działania są zawsze intencjonalne, nigdy nie biorą się z nieświadomej wiedzy oraz przez tzw. 'przypadek'. Mobber starannie wybiera sobie ofiarę, a z nękania często czerpie przyjemność. Dręczycielami często są wyższe kadry kierownicze albo ludzie mający władzę nad pracownikami. Podważając kompetencje osoby, stawiają ją w negatywnym świetle.
Czynniki przyczyniające się do powstawania zjawiska mobbingu
Na powstanie mobbingu wpływają pewne czynniki, które zależą głównie od warunków pracy i stosunków, które między pracownikami panują. W zasadzie można je podzielić na 3 kategorie.
czynniki indywidualne, socjo-demograficzne (tj. wiek, płeć, wykształcenie, stan cywilny), cechy osobowości, odmienność zachowania, pozycja mobbera w organizacji (staż pracy, doświadczenie, pozycja zawodowa). Czynniki indywidualne to m.in. młody wiek mobbera, stosowanie przez niego jakiejkolwiek formy przemocy w przeszłości, chorobę umysłową, a także cechy takie jak zazdrość, zawiść, chęć ciągłej rywalizacji. Badania wskazują, ze mobberzy to głównie mężczyźni, choć odsetek kobiet-mobberów ciągle wzrasta.
czynniki organizacyjne - m.in.: nieodpowiednie kierownictwo, złe zarządzanie, niewłaściwa organizacja pracy, zmiany następujące w organizacji, nieprzyjazny klimat, stresujące środowisko pracy.
czynniki społeczne - stałe zagrożenie utratą pracy i skłonności świadomych do tego faktu przełożonych, brak koleżeńskich zachowań w zakładach pracy.
Stopnie mobbingu ze względu na szkody ofiary
Leymann wyróżnia stopnie mobbingu ze względu na szkody jakie poczynił on u jednostki.
I stopień ? z pierwszym stopniem mobbingu mamy doczynienia, gdy jednostak naturalnie potrafi opierać się zachowaną mobbingowym, skutecznie uciekać przed nimi stosując własne techniki zaradcze. Konsekwencje pierwszego stopnia są tymczasowe i nie pozostawiają trwałych śladów w psychice ofiary.
II stopień ? jednostka nie jest wstanie oprzeć się stosowanej względem niej przemocy, nie ucieka przed nią, nie znajduje w sobie siły do podjęcia walki o własne racje i utrzymanie swojej reputacji, cierpi na długotrwałe psychiczne dolegliwości. Konsekwencje są znacznie silniejsze i pozostawiają trwały ślad w psychice ofiary. Poszkodowany może powrócić do aktywności zawodowej po długim czasie, a skutkiem może pozostać brak zaangażowania i nieufność przynajmniej w początkowym okresie pracy.
II stopień ? ten stopień mobbingu charakteryzuje się tym, że poszkodowany jest absolutnie nie zdolny do podjęcia czynności zawodowych. Jego relacje społeczne są istotnie zaburzone w środowisku zawodowym i prywatnym. Powrót do właściwego funkcjonowania w społeczeństwie będzie możliwy jedynie po intensywnej specjalistycznej rehabilitacji terapeutycznej.
Skutki mobbingu
Skutki mobbingu dotykają nie tylko jego ofiary czy kręgu osób z nią związanych, ale również instytucji lub też firmy, w której jest ona zatrudniona, a także, pośrednio całe społeczeństwo.
Wpływające na jednostkę i jej stan zdrowia:
? następstwa psychiczne wpływają na psychikę: depresje zakłócenia   koncentracji, utrata tożsamości, utrata przyjaciół, utrata poczucia identyfikacji z wykonywanej pracy zawodowej, stany zwątpienia i strachu często mogą prowadzić do zapaści nerwowej, a nawet do prób samobójczych.
?  następstwa psychosomatyczne: zakłócenia pracy serca, zakłócenia oddechu, bóle głowy, zakłócenia snu.
Wpływające na rodzinę ? ofiara w środowisku rodzinnym uzewnętrznia kumulowaną w ciągu dnia złość, niezadowolenie, rozpacz, dlatego członkowie rodziny staja się współuczestnikami całej sytuacji. Bezsilność, która ogranicza współdomowników, liczne konflikty oraz konsternacja wobec ofiary, zachwiany stan psychiczny i emocjonalny ofiary wpływa niekorzystnie na proces wychowywania jej dzieci, życie rodzinne może ulecz rozpadowi lub separacji.
Wpływające na zakład pracy ? częste zwolnienia chorobowe, zmniejszenie efektywności w pracy, popełnianie błędów w pracy, błędne decyzje, brak motywacji do wykonywania pracy, częste zwolnienia z pracy pracowników, nowe zatrudnienia i ciągłe szkolenia niedoświadczonych pracowników, upadająca jakość i kultura pracy, także koszty procesów sadowych i odszkodowań wypłacanych pracownikom na ich podstawie.
Wpływające na społeczeństwo ?koszty leczenia i rehabilitacji oraz świadczeń związanych z przejściem na rentę lub wcześniejszą emeryturą, izolacja od otoczenia, zerwanie kontaktów ze znajomymi, brak relacji interpersonalnych, ofiara traci zazwyczaj prace i staje się osobą bezrobotną, wzrost niepokoju, niezadowolenia i agresji w stosunkach międzyludzkich.
Mobbing a kodeks pracy
Pojęcie mobbingu zostało wprowadzone do kodeksu pracy od 1 stycznia 2004 Art. 94§3 jednoznacznie zobowiązuje pracodawcę do przeciwdziałania mobbingowi . Ustawa ta oznacza, że pracodawca nie tylko jest odpowiedzialny za mobbing w pracy ale także  powinien jemu zapobiegać i przeciwdziałać, aby nie występował w zakładzie pracy. Pracownik ma możliwość pozwania pracodawcy niezależnie od tego czy to on bezpośrednio prześladował pracownika, czy byli to inni współpracownicy. Na pracodawcy spoczywa odpowiedzialność personalna i finansowa. Osoba poszkodowana może dochodzić swoich praw na drodze sądowej.
http://artykuly.com.pl/mobbing-w-pracy.html